Kształt grotu - jakie rodzaje końcówek wkrętakowych wyróżniamy?
Kształt grotu stanowi podstawowe kryterium podziału bitów. Zgodnie z nim możemy wyróżnić:
- bit sześciokątny – wszystkie krawędzie są ułożone pod kątem 60°;
- bit torx – kształt tego grotu zbliżony jest do sześcioramiennej gwiazdy o delikatnie zaokrąglonych krawędziach. Jego stosowanie nie doprowadzi do zniszczenia wkrętów, ponieważ jest on zdolny do przenoszenia wyższego momentu obrotowego. Wynoszący 15° kąt przyłożenia zapobiega także wyślizgiwaniu bitu z wkrętu podczas wkręcania;
- bit torx plus – często bywa on mylony z bitem torx, choć cechuje się nieco innym wyglądem – jego kształt przypomina sześcioramienną gwiazdę o zaokrąglonych, a przy tym spłaszczonych krawędziach. Dzięki temu może on generować jeszcze wyższy moment obrotowy bez niebezpieczeństwa uszkodzenia wkrętu;
- bit torx TR – przypomina standardowy bit torx, posiada jednak otwór na środku;
- bit kwadratowy (czworokątny) – składa się on z czworokąta o równych krawędziach. Stosuje się go przede wszystkim w szafach sterowniczych;
- bit trójkątny – dość rzadko wykorzystywany rodzaj bitu. Jego użytkowanie wiąże się z koniecznością zastosowania większej siły podczas wkręcania – wyróżniają go niekorzystne warunki siłowe przy przenoszeniu wysokich momentów obrotowych;
- bit prosty (rowkowy) – jest on przeznaczony do wkrętów, które posiadają proste nacięcie łba. Element ten nie powinien być stosowany do uzupełniania wkrętarek akumulatorowych, ponieważ istnieje niebezpieczeństwo wyskoczenia z wkrętu – bit nie posiada centrowania;
- bit krzyżowy PH (typu Phillips) – element świetnie sprawdzi się przy wkrętach z wgłębieniem typu Phillips, czyli takich, które składają się z 2 nacięć płaskich ułożonych w krzyż. Moment skręcający jest tutaj przenoszony na 4 krawędziach, co zapobiega wypadaniu bitu podczas wykonywania pracy;
- bit krzyżowy PZ (typu Pozidriv) – bardzo podobny do bitu krzyżowego PH. Jego profil składa się 2 krzyży, które są ułożone względem siebie pod kątem 45°C. Węższy krzyż cechuje się również mniejszą głębokością, co umożliwia mu stabilizację narzędzia podczas wykonywania pracy;
- bit XYZ (wielozębny) – jego powierzchnia jest wyposażona w 12 drobnych zębów. Dzięki temu możliwe jest przenoszenie wyższych momentów obrotowych;
- bit Torq-Set – składa się z 4 krawędzi, których ułożenie przypomina przesunięty krzyż. Ten rodzaj bitu jest najczęściej stosowany w lotnictwie;
- bit Tri-Wing – 3 powierzchnie nośne sprawiają, że niemożliwe jest jego odkręcenie przez osobę niepowołaną. Wykorzystuje się go również w branży lotniczej.
Podział bitów w zależności od wierconego materiału
Bity do wkrętarek można też podzielić, biorąc pod uwagę materiał, w którym będą one pracować. Na rynku możemy znaleźć odpowiednio wkręty do wiercenia w miękkim podłożu (np. w drewnie) oraz w twardym (metal, beton, kamień).
Bity do wiercenia w miękkim materiale odznaczają się równym, stałym przyrostem momentu obrotowego podczas wiercenia. W przypadku pracy w twardym podłożu moment ten wzrasta w końcowej fazie wykonywania pracy.
|
Porada eksperta Możemy tez postawić na bity uniwersalne, które można stosować do pracy w różnym podłożu. Tego typu narzędzia nie będą nam jednak służyć przez długi czas, ponieważ wyróżniają się mniejszą wytrzymałością mechaniczną. |
Jakie bity do wkrętarki wybrać, aby służyły nam przez dłuższy czas?
Pamiętajmy o tym, że dobranie nieodpowiedniego bitu sprawi, że uszkodzimy nie tylko narzędzie, lecz także wkręt. Nie powinniśmy stosować innych bitów nawet wtedy, gdy niewiele różnią się one od właściwego modelu, jak np. w przypadku bitów torx i torx plus.
Podczas wybierania bitu zwróćmy też uwagę na twardość podłoża, w którym będziemy wiercić. Jeśli zastosujemy zbyt elastyczne wiertło, złamie się ono i nie wywierci otworu. Zbyt twardy element może z kolei uszkodzić obrabianą powierzchnię.
